Dichter bij de grond

Ik heb nooit koffie gedronken. Ik denk dat ik het wel lekker vind, want ik houd van bitter. Soms neem ik een klein slokje espresso. Het is net als wanneer je voor het eerst bier drinkt. Je hele gezicht vertrekt terwijl je denkt: hier kan ik wel aan wennen.

Ik heb koffiedrinken op heel jonge leeftijd om een heel onromantische redenen afgeleerd. We waren op vakantie met de grote katoenen tent. Waarschijnlijk stonden we op een natuurkampeerterrein, met een veldje voor onszelf, met daaromheen een haag van bomen en een smal paadje dat naar het wc-gebouw ging. In de hoek van de tent stond zo’n witte plastic stapelkrat, en daar zaten borden, bestek en koffie in. Niet alleen koffie, maar ook een plastic filter, filterzakjes en – schrikbeeld van een lichtgewicht kampeerder – een grote thermoskan. Mijn ouders zijn geen koffiegrootverbruikers, maar bij het ontbijt móest er altijd koffie gezet worden. Die koffie móest binnen zijn voor we ergens heen gingen. En als dat niet lukte, móest er ergens anders koffie zijn.

Mijn associatie met koffie is nog steeds: het is gedoe, je moet er onnodige veel extra spullen voor meenemen en mensen worden er erg inflexibel van als het er niet is.

Fijnproever

Toen kwam ik Erik tegen. Erik heeft een soort goddelijk verbond met koffie (denkt hij). Hij is geen grootverbruiker, maar een fijnproever. Ik weet nog niet zeker of ik dat positief vind. Hij maakt er een sport van om op de mooiste plaatsen de meest perfecte espresso te drinken. Ik kon tot voor kort een espresso en een cappuccino niet eens uit elkaar houden omdat ik niemand kende die die dingen dronk. Maar toen was Erik er dus, en alles veranderde.

Oplosmeuk

De grote grap is dat Erik van het superminimalistische bikepacken is. Hij maakt met moeite ruimte voor een brandertje en een pan, laat staan dat er nog koffie bij kan. Het grote voordeel van de fiets is dat een koffiebar nooit ver weg is. Onder het motto ‘liever een paar keer stoppen voor echte koffie dan die oplosmeuk’ heeft hij alle restaurants in Europa al uitgespeeld.

Toen we naar Schotland gingen, werkte dat spelletje niet meer. Want ik ben niet gewend om te stoppen voor koffie. Ik vind het zelfs irritant omdat restaurants meestal op plekken staan waar ik niet wil zijn. Dus we fietsten lekker door en Erik zat zonder koffie. In een wanhopige bui griste hij in de supermarkt nog wat oplosmeuk mee, voor later, als we in de bothy waren. Om er daar achter te komen dat hij 3-in-1 had gekocht, met lekker veel melk en suiker. Volgens Erik ‘te goor voor woorden’.

Perfecte outdoor-koffie

Op een gegeven moment had ik wel door hoe belangrijk de koffiestops waren. Tijdens het wandelen in Zwisterland, twee maanden geleden, deed ik wat beter mijn best om koffietentjes te zoeken. We planden etappes van dorp naar dorp of, in Eriks beleving, van café naar café. Arme Erik. Vanwege het naseizoen was alles gesloten. De ene deceptie volgde de andere. De wildkampeerplaatsen maakten weer een hoop goed, maar als er koffie was, dan waren ze pas perfect geweest.

De magie van het moment wordt sterker door koffie, als je op koffie kickt. Genieten wordt dan naar een hoger niveau getild, ver boven mijn voorstellingsvermogen. En met vlagen werd Eriks verlangen groter om toch zelf koffie te kunnen zetten. We waren inmiddels op een punt beland waar ik zijn afwijking volledig omarmd had – nog steeds zonder zelf een druppel te hebben gehad. Toen Erik thuis op de bank zijn verlangen allang weer vergeten was, speurde ik alle outdoorreviews af op zoek naar de beste koffiezetmethodes met een minimum aan spullen.

‘Neem gewoon een ouderwets filter mee’ is het meestgehoorde advies. In mijn oren klinkt dat heel pragmatisch, en daar gaat het mis, want koffieliefhebberij en pragmatisme gaan niet samen. Erik wil geen filterkoffie, hij wil espresso. En als hij dan toch aan het filter moet – tweede keus, maar ook oké – dan wil hij niet zo’n bulkding met wegwerpfilters, en ook niet zo’n netje op pootjes die na drie keer van ellende in elkaar zakt. Zo kwam ik tot deze top-4 voor verschillende omstandigheden:

• voor pleziertochtjes met de fiets, leuk als ‘dangling mug’ aan de zadeltas, meest romantisch: Bialetti moka express 1 cup – de allerkleinste van het Italiaanse topmerk. Heel veel werk voor drie druppels koffie. Precies hoe Erik het graag wil. Voor een inspirerend filmpje, moet je vooral hier klikken:
• voor serieuzere tochten waarop je nog wel ruimte voor versgemalen koffie hebt: de AeroPress mini en Rubytec koffiemolen – een espresso maker voor onderweg, een soort compacte fietspomp waarmee je handmatig onder hoge druk heet water door de koffie perst. Volgens Erik is dit de lekkerste koffie. Hij vindt het zo lekker dat hij hem ook dagelijks thuis gebruikt. In de AeroPress past de Rubytec koffiemolen waarmee je verse boontjes kunt malen.
• voor doe niet zo-gek filterliefhebbers: Harold Primula Coffee Brew Buddy – mijn ouders hadden een filternetje, een simpele met een stevige rand die je plat in je tas kunt stoppen. Maar die dingen zijn in Nederland nergens meer te krijgen. Je hebt plastic/siliconen vouwcups van Sea to Summit en GSI, en lichtgewicht filters op (breekbare) pootjes die je op de rand van je koffiekop zet. Sommige zweren bij een stokje door een simpel papierfilter. Ik wilde wat degelijks maar kleins, en de Brew Buddy was het enige dat ik kon vinden. Alleen te koop via Ebay. Maar Erik houdt dus niet van filters, dus ik gebruik deze nu om outdoor-thee te zetten.
• voor tochten waarbij elke gram telt: Nescafé Espresso Intenso oploskoffie – lekker intens. De lekkerste oploskoffie, volgens Erik. Voor zover lekker het juiste woord is. Na drie dagen zwoegen met fiets op de nek door een moeras was dit lekkerder dan geen koffie. Pas op voor verwarring met de 3-in-1-te-goor-voor-woorden-variant.

De perfecte kop outdoor-thee

Ik heb een droom. Een ogenschijnlijk simpele die er steeds niet van komt. In het Volkenkundemuseum in Leiden zag ik een keer een filmpje over een Japanse theeceremonie in de Ardennen. Nacht, kampvuur, grote gietijzeren theeketel, zware kopjes, meditatieve kruiden. Ik zat een kwartier te huilen omdat ik het zo mooi vond. En nu wil ik dat ook. Thee, gezet en gedronken met aandacht, op een sfeervolle plek, met de juiste mensen, is de hemel op aarde.

Ik geloof dat ik dezelfde afwijking als Erik heb, alleen hebben we een andere obsessie gekozen.

Lees hier: de perfecte kop outdoor-thee