Oostvoorne [RD 436 88;064 16]. Hoe moest dat ook alweer? Kaart, kaarthoekmeter, kompas. Het zijn vergeten instrumenten, maar toch ook weer niet zo oud. Het grote voordeel is niet alleen dat ze in bijna alle omstandigheden werken, maar ook dat je er mee van de gebaande paden kunt. Daar begint het wildernisgidsen – ook in Europa kun je door de natuur zwerven – dat is wat we een jaar lang trainen.
Het eerste opleidingsweekend draait om basisvaardigheden. Wat ‘basis’ is, wordt door iedereen anders geïnterpreteerd. De een roept: vuur. De ander: shelter of goede kleding. Wie de wildernis zo snel mogelijk uit wil, in een survivalsituatie, zal misschien het meeste aan navigatievaardigheden hebben. We oefenen alles in kleine stappen die later tot iets groots en avontuurlijks moeten leiden.
Toch heeft vuur de grootste aantrekkingskracht. Er zijn honderden manieren om vuur te maken, met synthetische en natuurlijke materialen. Aanmaakblokjes, tampons, verkoold katoen. Berkenschors, hars, tonderzwam. We snijden gekrulde stokken, strijken magnesium van onze fire steels en proberen verschillende soorten aanmaakmateriaal in de brand te krijgen. Het moeilijkste komt daarna: het vuur langzaam uitbouwen zodat dat kleine vonkje in leven blijft.
In de duinen leren we een kompaskoers schieten.
‘Wat gaan we schieten?’
‘Een looprichting, dus.’
Ik herinner me een gure sneeuwstorm op een bergtop in Noorwegen waarop ik had gewild dat ik gedachteloos kompas kon lezen. Want ik vergeet steeds weer hoe het moet: kompas op de kaart, richting kiezen, noordpijl in het huisje, of was het nou noordpijl naar het kaartnoorden? De juiste kant op lopen, dat is de crux.
Rond etenstijd staat het vuur vol billy cans, barbecueroosters en een koffieketel. Tijdens de introductiedag is ons verteld dat je er op dat moment niet als een loser bij wilt zitten met een sneu zakje droogvoer, dus er worden vegahamburgers gerookt, stamppotjes met wilde planten gemaakt en aardappelschotels geroerbakt. Tegelijkertijd denkt iedereen na over hoe de rugzak lichter kan. Suggestie: droogvoerzakjes?
We puzzelen al weken (of jaren) op onze uitrusting, lezen eindeloos reviews, testen en wegen alles wat in de tas gaat, om er achter te komen dat er áltijd wat te optimaliseren blijft en dat elke situatie een andere paklijst vraagt.
Het is opvallend uitdagend om ‘eenvoudig in de natuur’ te leven. Het staat zo ver af van ons dagelijks leven dat we vrijwel alles opnieuw moeten leren wat ooit gewoon was. En eigenlijk doen we ook dat niet echt, we nemen onze high-tech spullen mee naar buiten om simpele dingen te doen, zoals vuur maken en shelters bouwen. Het is niet eenvoudig, maar basaal. En hoe meer basisvaardigheden je hebt, hoe meer je thuis kunt laten, hoe dichterbij de natuur komt.