Wie ben ik? En hoe word ik gelukkig?
Na een bibliotheek aan non-fictie over deze vragen te hebben weggewerkt, kwam ik er achter dat romans met dit thema minstens zo inspirerend zijn. Ik heb er heel wat gelezen de laatste weken, Wild van Cheryl Strayed (net verfilmd), Nooit meer Slapen van W.F. Hermans (ge-ni-aal) en Eat, Pray, Love (nog zo’n blockbuster). Maar Hier in het Nest is wel een heel bijzondere.
Hier in het Nest is een gedichtenroman. Een interessant concept dat in de Nederlandse literatuur maar weinig voorkomt. Ruim 260 gedichten vertellen in samenhang het verhaal van Mors Donderbus, een nestenbouwer die behoorlijk met zichzelf in de knoop zit. Als hij een belangrijke opdracht krijgt om nieuwe nesten te bouwen voor de machtige vogels die de stad besturen, wordt hij overvallen door angst en onzekerheid. Waarom was mijn leven in orde, en slaap ik nu niet meer? Vraagt Mors zich af. En dan laat hij alles achter: zijn vertrouwde leven, zijn succes als nestenaar (de beste in de stad! Verwachtingen hooggespannen!) en zijn lieve vriendin Lon.
ze begrijpt zoals
kenners begrijpen en
lacht alsof
ze een kenner is en
wast m’n zorgen weg
met haar fonkelende
zelf
Wat blijft er nog over dan leegte en eenzaamheid? Of:
had ik maar een hand
in m’n hand
In een vlotte gedachtenstroom word ik meegesleept in Mors’ wereld, die ondanks de weinige woorden verrassend herkenbaar is. Gaat hij vinden wat hij zoekt? En komt hij weer terug bij Lon? Ik leef mee met de hoofdpersoon, begrijp zijn verwarring, voel zijn angst, verdriet en liefde voor Lon. De gedichten zingen, zwieren en lezen als een trein. En zijn tegelijkertijd mysterieus. Ik moet dit nog minstens drie keer lezen om alle symboliek, verborgen boodschappen en taalkunstige trucjes eruit te halen. Ik wíl het nog minstens drie keer lezen, want ik weet dat ik er iedere keer weer van geniet.
De roman is geschreven door Tim Reus, taalwetenschapper en Engels vertaler (en toevallig mijn vriendje geweest). Ik ben misschien bevooroordeeld, maar van nature ook een kritische lezer. En ik kan zeggen: dit is goed. Dit is beter dan goed.
Typerend voor Tim’s werken, zijn de melancholische sfeer, de absurditeit van zijn fantasiewerelden en de reizen die zijn hoofdpersonen telkens weer ondernemen, de zoektocht naar iets dat groter en wijzer is dan wat ze kunnen bevatten. Alles is opgeschreven met de nodige taalkundige verrassingen. In Hier in het Nest wisselen verschillende lettertypes elkaar betekenisvol af, trachten zelfbedachte woorden de ontoereikendheid van onze taal op te lossen, en word zelfs op die ontoereikendheid zo nu een dan een taalfilosofische toespeling gedaan. Maar Tim speelt niet alleen met taal, ook met beeldgedichten. Soms zijn dit behoorlijke puzzels, want de tekst kan verschillende kanten op gelezen worden. En tegelijkertijd is niets willekeurig. Alles heeft zijn plaats, en alles klopt.
Zoals ook de boodschap klopt. Ik was diep onder de indruk van de diepgang, die toch zo licht wordt gebracht dat hij niet benauwend of belerend is. Er zit humor in. En hoewel abstract (het blijven gedichten), was het inspirerend en confronterend. Zodat ik me na de laatste bladzijde alleen nog maar af kan vragen: wie wil er niet zo’n reis maken?
Als je interesse hebt, kun je het boek hier bestellen!