Wat een mooi idee om alleen te kopen wat je echt nodig hebt. De simpele basisdingen van het leven, niet meer. Veel kan dat niet zijn, toch?
Wel dus, ontdekte ik. Al kun je lang discussiëren over wat ‘echt nodig’ betekent.
By the words, necessary of life, I mean whatever (…) has been from the first, or from long use has become so important to human life that few, if any (…), ever attempt to do without it. (…) Food, shelter, clothing and fuel.
Henry David Thoreau, Walden (1854)
Een jaar lang fotografeerde ik alles wat ik nieuw kocht. Het begon met een idee om alleen nog maar tweedehands spullen te kopen. Door foto’s te maken van nieuwe spullen had ik een soort stok achter de deur, want die hoeveelheid foto’s moest aan het einde van het jaar zo klein mogelijk zijn. Ik zou al mijn insta-vrienden verbazen met mijn minimalistische levensstijl.
Al na een paar maanden realiseerde ik me dat dat tweedehands kopen niet echt lukte. Toch bleef ik foto’s maken. Ik was benieuwd naar wat ik dan allemaal nieuw kocht en wat dat me zou leren over mijn consumptiegedrag.
Leef ik naar mijn eigen waarden of ben ik een kleine kapitalist die zich onder de vlag van het minimalisme verschuilt?
Consuminderen
Consumptie is niet per se een probleem van onze tijd. Het is de ingebakken menselijke neiging om steeds iets beters of mooiers te willen dan je al hebt. Wel typisch voor onze tijd is dat we die spullen vrij makkelijk kunnen krijgen.
Wat consumptie zo sneu maakt, is dat het nooit genoeg is. Wat het nog sneuer maakt, is dat er inmiddels zoveel mensen op aarde zijn dat we met ons consumptiegedrag elkaar en de natuur kapot maken.
Dat besef dringt bij steeds meer mensen door. Consuminderen, ontspullen en minimalisme zijn populair. Ik ben opgegroeid en leef al praktisch mijn hele leven als minimalist, ook al was daar in de jaren ’90 nog geen term voor. Tegelijkertijd ken ik net als ieder ander dat verlangen naar iets nieuws: dat wil ik! En dat ook!
Wat me tegenstaat aan minimalisme is dat het snel beschuldigend en fantasieloos wordt – bijna een soort dogmatische religie: als je niet consumindert, word je nooit gelukkig. Wat me meer inspireert, zijn mensen die spullen koesteren en op waarde schatten, zoals Bernadette Banner die historische kleding met de hand naait, mijn nicht Anna die van gerecycled goud en zilver de mooiste sieraden maakt of vrienden die kapotte spullen kunnen repareren of een nieuwe creatieve bestemming geven.
Limit everything to the essentials but do not remove the poetry
Dieter Rams (meubelmaker, architect en vormgever)
Koop niks of koop kunst (vakmanschap, kwaliteit). Zo wil ik leven.
Maar hoe ziet dat er in de praktijk uit? Wat koop ik eigenlijk in een jaar? En hoe kijk ik daar op terug?
83 dingen
Ik heb 55 foto’s gemaakt en op sommige foto’s staan meer dan één ding. Als ik alle losse dingen tel, kom ik op 83 stuks. Dat betekent elke vier tot vijf dagen iets nieuws. Elke vier dagen! ‘Ik ben een minimalist’ voelt bijna als de ‘ik eet niet zoveel vlees’-leugen: iedereen zegt dat ze het doen, maar in werkelijkheid is de verkoop van vlees niet gedaald.
Of zijn 83 dingen in een jaar niet zoveel? Ik heb weinig referentiemateriaal. Er zijn mensen die een jaar lang niets nieuws kopen (buy nothing new-challenge) en er zijn mensen die elke dag iets nieuws kopen. Het gaat ook niet alleen om de aantallen, maar om de inhoud. Als ik terugkijk, zie ik dat ik vrijwel alles intensief heb gebruikt (boeken, kleding), echt nodig had (een wok, regenkleding, wandelschoenen) of er heel erg blij mee ben (een lp van Matthew Halsall, een fietskar).
Wat me opvalt
Ik heb vooral kilo’s boeken gekocht. Boeken over tuinieren, determinatiegidsen, gedichtenbundels, notitieboeken en tijdschriften (van Emergence Magazine tot Jazzism en de Cosmopolitan). Boeken zijn – maar dat is mijn bescheiden mening – het mooiste dat de mens ooit geproduceerd heeft.
Ik zoek een boek over het algemeen eerst tweedehands, tenzij ik de auteur of de uitgever bewust wil steunen (zoals bij Velt, de ecologische tuinvereniging). Een deel van de boeken die ik koop, geef ik weer weg. Maar de meeste boeken bestudeer ik nogal grondig, met aantekeningen in de kantlijn en onderstreepte stukken tekst. Inmiddels heb ik een abonnement bij de bieb en koop ik vrijwel geen boek meer.
Wat me het meeste opvalt is dat elke nieuwe hobby of levensfase weer een hoop spullen met zich meebrengt. Ik heb bijvoorbeeld weinig outdoorspullen gekocht, want ik heb alles al. Voor trompetspelen, tuinieren, en vogels en paddenstoelen leren kocht ik dan wel weer veel. Ook plasticvrij leven brengt in eerste instantie een hoop consumptie met zich mee: zeephouders, broodzakken, potten, trechters en bijenwasdoek. Ik ben wat te gevoelig voor de marketing daaromheen want de meeste zero waste-gadgets kun je prima zelf maken van spullen die je al in huis hebt of bij de kringloop liggen.
De grootste aankoop van dit jaar, die niet op de foto’s staat, is ons huis, inclusief alle bouwmaterialen en gereedschap. Ik zou niet weten waar ik moet beginnen om dat allemaal op de foto te krijgen. Maar goed, dat is nogal een uitzonderlijke situatie die we waarschijnlijk niet elk jaar herhalen.
Laatste ding: vrijwel alle kleding die ik kocht was van outdoormerken. Dat is niet duur maar duurzaam. Goede kleding kost een paar tientjes extra en ik koop er weinig van. Ik draag het elke dag want de kwaliteit is goed, het is vaak ecologisch en ik hoef me niet steeds om te kleden als ik op de fiets ergens heen wil. De enige uitzondering waren twee sexy stukjes ondergoed (niet de menstruatieonderbroeken) die onder de fleecetruien en klimbroeken keurig verborgen blijven.
Dus.
Wat heb ik echt nodig?
Determinatiegidsen, poëzieboeken, Emergence Magazine, notitieboek.
Opvouwbaar rugzakje.
Schoenen, menstruatieondergoed, regenkleding, lange broeken, fietsbroek.
Trompetmondstuk.
Wok, brandblusdeken, naald en draad.
Dat zijn de essentiële dingen van het afgelopen jaar. Bij de basisbehoeften van mijn leven horen niet alleen eten, onderdak en kleding. Daar horen ook poëzie bij en een uitrusting om de natuur in te trekken.
Dit waren de niet zo nodige hebbedingen: een titanium houtbrander, een hyperlichte zomerslaapzak, een fleecetrui (ik heb er al vier), zeepbakjes, een fermenteerpot, de fietskar van Surly en een lp. Wat niet wegneemt dat ik juist met die dingen het meest blij ben.
En tot slot de miskopen: een plastic bord, sommige boeken, een stuurtas die te groot is en een shirt dat niet lekker zit.
Wat steek ik hier van op?
Het lijkt een simpel fotoproject maar het zet me meer aan het denken dan ik had verwacht. De vraag die vooral door mijn hoofd gaat, is: waarom kocht ik eigenlijk zo weinig tweedehands?
In de eerste plaats uit gemak. De kringloopwinkels waren dit jaar veel dicht, we waren de hele tijd aan het verhuizen en Marktplaats vind ik gedoe. Ik vind het vervelend om bij mensen langs te moeten gaan en afspraken te moeten maken over de prijs. In de tweede plaats zoek ik de dingen die ik nieuw koop nauwkeurig uit. Ik weet precies wat ik wil hebben en vaak is dat tweedehands niet te krijgen. Dat geldt vooral voor outdoorspullen en kleding.
Een deel van die redenen is misschien legitiem, maar een deel is ook luiheid en blabla. Dus doe ik dit jaar een nieuwe poging.
Al ben ik verder eigenlijk wel tevreden. Ik ga niet gebukt onder de last van teveel spullen. Ik heb geen pathologische neigingen om elke week te shoppen. Ik draag alle kleding die in mijn kast hangt en lees alle boeken die ik koop. Ik weet wat ik wil en nodig heb, doe weinig miskopen en ben blij met wat ik heb. Er kunnen altijd dingen beter, maar de beste conclusie van dit experiment is dat er dus toch zoiets bestaat als goed genoeg.
De foto’s
Hieronder de foto’s. Wat hier niet bij zit zijn:
- Tweedehands aankopen (platenspeler, geluidsboxen, bank, boeken, brievenbus)
- Cadeaus (tuingereedschap, planten, boeken)
- Spullen voor fietsonderhoud – mijn enige vervoersmiddel
- Spullen voor de bouw van ons huis – voor de inrichting hebben we nog niks nieuws gekocht
- Dagelijkse gebruiksdingen zoals tandenborstels en zeep
Boeken: fictie en non-fictie
Nog meer boeken: notitieblokken en tijdschriften
Outdoorspullen
Kleding
Trompet
Huis en tuin
